در خطوط انتقال نیروی برق لازم است هادی‌های تحت ولتاژ به نحوی از برج‌ها ایزوله شوند که برای این کار از عایق های الکتریکی یا مقره استفاده می‌شود. در این مقاله از برق و صنعت فراتکنیک سعی داریم تا ضمن آشنایی با انواع این قطعه، با عملکرد هرکدام از آنها نیز آشنا شویم.
معرفی مقره
مقره نوعی عایق الکتریکی است که در سیستم های برق به کار می رود و وظیفه آن، کنترل جریان های الکتریکی است. درواقع مقره ها دارای یک مسیر با مقاومت بالا هستند که عملاً جریان از آن ها عبور نمی کند. از مقره ها در پست‌های برق، خطوط انتقال و نیز گاهی در تابلوهای برق استفاده می شود.
مهم ترین مزیت استفاده از مقره ها این است که از جریان نشتی جلوگیری می کند و با تحمل نیروی مکانیکی حاصل از باد، برف، یخ و … از هادی محافظت می کند.
انواع مقره
مقره ها از جنس های مختلفی و برای کاربردهای گوناگونی تولید می شوند. در اینجا انواع مقره ها را براساس جنس تشکیل دهنده و کاربردشان به شما معرفی می کنیم.
انواع مقره ها براساس جنس
- مقره چینی
این مقره‌ها از ترکیبات آلکالین و سیلیکات آلومینیوم و پودر کوارتز ساخته شده‌است و برای بالا بردن استقامت مکانیکی چینی، به آن اکسید آلومینیوم اضافه می‌کنند. این نوع از مقره ها دارای شکل‌پذیری بالایی می باشند که استفاده از آن ها را راحت‌تر می‌کند. همچنین در برابر تغییرات آب و هوایی و قرار گرفتن مواد شیمیایی بر روی آن، مقاومت بسیار بالایی را از خود نشان می‌دهند.
- مقره شیشه ای
مقره های شیشه ای به دلیل استقامت مکانیکی پایین، به روش سرد کردن سریع شیشه، تقویت کرده تا استقامت مکانیکی آنها افزایش پیدا کند. مشکل این نوع از مقره‌ها این است که در مقابل ضربات مستقیم، شکننده بوده و با کوچکترین ضربه مستقیم، مقره کاملا خرد می‌شود. این نوع از مقره ها در برابر نور خورشید مقاومت بسیار بالایی دارند اما آلودگی‌ها را به خود جذب می‌کنند. به همین دلیل نمی‌توان آن ها را در ابعاد خیلی بزرگ طراحی کرد.
- مقره پلاستیکی
این نوع از مقره ها از جنس پلاستیک بوده و قابلیت دفع آب را دارد.
- مقره کامپوزیتی
مقره کامپوزیتی یا مقره سیلیکونی از ترکیب مواد پلیمری ساخته شده و در مقابل اشعه فرابنفش بسیار مقاوم است.
مهم ترین ویژگی مقره های کامپوزیتی، سبک وزن بودن و مقاومت بالای آن ها است. این مقره ها خواص بسیار زیادی دارند اما یکی از معایب آن ها این است که ممکن است رطوبت به آن ها وارد شود.
انواع مقره ها براساس کاربرد
مقره سوزنی
مقره های سوزنی انواعی از مقره ها هستند که می توانند از جنس کامپوزیت، چینی، شیشه یا پلاستیک باشند. این نوع مقره ها در برج‌های میانی و تا ولتاژ ۳۳ کیلو ولت به کار می روند. از این نوع مقره در برج‌های میانی و تا ولتاژ ۳۳ کیلو ولت استفاده می‌شود. مقره سوزنی در جای خود ثابت قرار می گیرد و هادی که از روی آن عبور می کند، به وسیله سیم بر روی آن محکم می شود. برای ارتباط این نوع مقره‌ها با پایه فلزی، از یک فلز نرم‌تر به عنوان رابط استفاده می‌شود تا حرکات و تنش‌های ناگهانی باعث شکسته شدن مقره نشود.
مقره چرخی
مقره های چرخی بیشتر در ولتاژهای فشار ضعیف (۲۲۰ تا ۴۰۰ ولت) استفاده می شوند. این نوع مقره ها از جنس چینی، شیشه یا پلاستیک ساخته شده و به دو شکل یک شیاره یا دوشیاره تولید و به بازار عرضه می شوند. تعداد شیارهای آن بستگی به سطح ولتاژ دارد.
مقره بشقابی یا کششی
مقره های بشقابی یا مقره کششی، رایج‌ترین نوع مقره در خطوط هوایی انتقال انرژی می‌باشد. این مقره ها اغلب در شروع و پایان خطوط برق در محل های دارای پیچ و زاویه و در مکان هایی مانند عبور از رودخانه ها و دره ها به کار می روند. مقره بشقابی از جنس شیشه یا چینی ساخته شده و شکل ظاهری آن شبیه به دیسک است. مقره‌های بشقابی به صورت زنجیره مقره استفاده می‌شوند که تعداد دیسک‌ها در زنجیره، بستگی به سطح ولتاژ، محل استفاده و اضافه ولتاژ دارد. ارتباط این دیسک‌ها با دیسک دیگر توسط دو قطعه فلزی صورت می‌گیرد که با توجه به نحوه اتصال و شکل ظاهری، در انواع مختلفی وجود دارند.
- مقره بشقابی استاندارد
این مقره خود انواع مختلفی دارد که شامل مقره‌های نوع کلاهکی، مقره‌های نوع شیار و زبانه می باشد.
- مقره بشقابی ضد مه
مقره بشقابی ضد مه در مناطق آلوده و مه آلود که به فاصله خزشی بیشتری نیاز دارند، استفاده می‌شود. در این مقره شیارهای پایین بزرگتر از شیارهای مقره‌های معمولی می‌باشد ولی وزن آنها زیادتر بوده و باعث افزایش نیروی مکانیکی روی برج می‌شود.
- مقره های بشقابی آئرودینامیک
از مقره‌های بشقابی آئرودینامیک در مناطق بادگیر استفاده می‌شود، زیرا سطح بادگیر کمتری نسبت به دیگر مقره‌ها دارد و در زنجیره مقره انحراف زاویه کمتری داشته و نیروهای وارده به برج کم می‌شود. به علت فاصله خزشی کم این نوع مقره، جهت حفظ ایزولاسیون در زنجیره مقره از تعداد بیشتری از این نوع استفاده می‌شود که این کار باعث افزایش هزینه خواهد بود.
مقره اتکایی
مقره های اتکایی بیشتر در مواردی که بخواهیم بین باسبارها و زمین خاصیت عایقی ایجاد کنیم، به کار می روند. این مقره ها به صورت استوانه هایی طراحی می شوند که بر روی سطح آن ها برآمدگی و فرو رفتگی هایی وجود دارد. این استوانه ها از لحاظ ساخت می توانند به شکل توپر و توخالی باشند. مقره هایی که به شکل توپر ساخته شده اند، استقامت و پایداری مکانیکی و الکتریکی بالایی داشته و در برابر سوراخ شدن از خود مقاومت زیادی نشان می دهند. از این نوع مقره ها برای نگهداری شینه های فشار قوی در پست های فشار قوی بر روی پایه های بتنی به کار می روند. همچنین در تابلوهای فشار قوی نیز می توان از این مقره ها استفاده کرد.
مقره آویزی
مقره آویزی به منظور جدا کردن هادی های خط، در ابتدا و انتهای قسمت های زاویه دار شده خطوط نصب می شود. این نوع از مقره، شامل تعدادی عایق چینی است که توسط پیوندهای فلزی به یکدیگر متصل شده و یک رشته انعطاف پذیر را تشکیل می دهند. هادی نیز در پایین رشته متصل است.
مقره های بوشینگ
مقره های بوشینگ مانند مقره های اتکایی می باشند با این تفاوت که قطر ابتدا و انتهای آن ها متفاوت است. این نوع مقره ها برای ایجاد عایق بین باسبار و بدنه تجهیزات به کار می روند و بیشتر در ترانس‌ها استفاده می‌شود که محل اتصال مقره به ترانس دارای قطر بیشتری است.
مقره استوانه ای
این نوع از مقره ها به شکل یک زنجیره استوانه ای با استقامت مکانیکی بالا، به صورت یکپارچه از جنس چینی تولید می شوند. مقره های استوانه ای بیشتر در خطوط انتقال به کار می روند. این دسته از مقره ها دارای خاصیت آب گریزی می باشند به گونه ای که آب و آلودگی بر روی سطح مقره پخش نمی شود. در این حالت این آلودگی و رطوبت در یک نقطه روی سطح باقی می ماند و چون تمام سطح مرطوب نمی شود، می توان مسیر خزشی آن را کوتاه کرد. همچنین جریان نشتی این نوع مقره ها خیلی کم است و در مناطق با آلودگی زیاد روی سطح آن ها جرقه زده نمی شود و نیازی به تمیز کردن هم ندارند.
این مقره ها در مقایسه مقره های بشقابی وزن بسیار کمتری داشته و از نظر اقتصادی نیز ارزان تر هستند. ولی نقطه ضعف اصلی آن ها امکان خراب شدن کامل مقره در اثر یک قوس الکتریکی یا ضربه مکانیکی بیرونی بر آن است. در صورتی که در مقره های بشقابی تمام زنجیره از بین نمی رود. در زنجیره های بشقابی اگر یک مقره دچار ترک شود تا مدت زیادی بقیه آن ها می توانند ولتاژ و بار مکانیکی خط را تحمل کنند.
مقره چکمه ای
مقره چکمه ای نوعی از مقره است که به صورت 90 درجه بوده و در تابلو برق، درصورتی که از شینه های نول استفاده کرده باشیم، کاربرد دارد. جنس مقره های چکمه ای از باکالیت بوده و در داخل آن از خاک چوب و پنبه نسوز برای افزایش استحکام استفاده شده است. این نوع از مقره ها در برابر گرما و واکنش های شیمیایی مقاوم هستند.
قیمت مقره
برق و صنعت فراتکنیک یکی از عرضه کنندگان انواع مقره در بازار لاله زار است که با هدف ارائه خدمات به مشتریان و رعایت اصل کیفیت بالا همراه با قیمت مناسب در حال فعالیت است.
برای مشاهده قیمت و خرید انواع مقره، می توانید از طریق شماره تماس ها یا پیام رسان های زیر با کارشناسان ما در ارتباط باشید.